Trzeci projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa – co się zmieniło?

W dniu 7.07.2022 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji, pojawił się już trzeci projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. W tym wpisie dowiesz się o najważniejszych zmianach związanych z tym projektem.

Przede wszystkim, w początkowych przepisach projektu, dodano zmiany, które jednak mają znaczenie jedynie z perspektywy podmiotów publicznych, nie natomiast przedsiębiorstw prywatnych. Na przykład, do definicji legalnej organu publicznego dodano terenowe organy administracji rządowej.

Z kręgu osób powiązanych ze zgłaszającym usunięto osobę świadka.

Dane osobowe zgłaszającego pozwalające na ustalenie jego tożsamości oraz inne informacje, na podstawie których można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować tożsamość zgłaszającego będą podlegać ujawnieniu jedynie za wyraźną zgodą zgłaszającego, podczas gdy wcześniej wystarczające było, by zgłaszający tak wskazał.

Doprecyzowano termin dla przechowywania danych, które nie mają znaczenia dla sprawy. Należy je usunąć w ciągu 14 dni od chwili ustalenia, że nie mają one znaczenia dla spraw.

Zostało wprost wskazane, że to na pracodawcy spoczywa ciężar udowodnienia, iż podjęte działania, nie stanowią działań odwetowych. We wcześniejszym projekcie, zostało jedynie określone, że pracodawca musi uzasadnić, że kierował się obiektywnymi i należycie uzasadnionymi powodami.

Doprecyzowano, że osoba, która poniosła szkodę z powodu świadomego zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nieprawdziwych informacji przez zgłaszającego, ma prawo do odszkodowania właśnie od osoby zgłaszającej, która dokonała świadomego zgłoszenia lub ujawnienia publicznego.

Dla wymogu wprowadzenia zgłoszeń wewnętrznych wprowadzono, iż dotyczy ono podmiotów, na których rzecz pracę nie tylko wykonuje, ale również świadczy min. 50 osób. Co to może oznaczać? Że do limitu 50 osób, wlicza się również te osoby, które są zatrudnione w oparciu o inne umowy np. umowy o współpracę.

Zmodyfikowano katalog postanowień fakultatywnych, które może zawierać procedura wewnętrzna. Usunięto z niego system zachęt do skorzystania z procedury wewnętrznej, a dodano „zrozumiałe informacje o zasadach bezpiecznego i niepozostawiającego śladów dokonania zgłoszenia w systemie informatycznym, zapewniających zachowanie prywatności zgłaszającego”.

Uściślono, że podmioty prywatne, zatrudniające między 50 a 249 osób, mogą na podstawie umowy dzielić się jedynie zasobami kadrowymi oraz organizacyjnymi w zakresie przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń oraz prowadzania postępowania wyjaśniającego. Względem tychże podmiotów usunięto zapis przewidujący możliwość współadministrowania danymi – mogą oni działać jedynie jako dwaj odrębni administratorzy danych.

Do elementów rejestru zgłoszeń wewnętrznych dodano dane osobowe zgłaszającego oraz osoby, której dotyczy zgłoszenie, jak również adres do kontaktu zgłaszającego.

Okres przechowywania danych w rejestrze wydłużono z 12 na 15 miesięcy po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym zakończono działania następcze lub po zakończenia postępowań zainicjowanych tymi działaniami.

Wprowadzone zmiany mają zatem w większości charakter kosmetyczny niż merytoryczny, a ponadto, zmian tych jest niedużo. Ciekawe, czy to już ostateczna wersja projektu ustawy…

Zapraszamy do śledzenia, gdyby jednak pojawiła się kolejna wersja projektu.